Osteochondroza kręgosłupa jest przewlekłą chorobą zwyrodnieniową, która atakuje kręgi, krążki międzykręgowe, stawy międzykręgowe, więzadła i inne tkanki tworzące układ mięśniowo-szkieletowy. Wiele osób uważa, że na tę chorobę podatne są tylko osoby dorosłe i starsze. Jednak w ostatnich latach coraz częściej diagnozę tę stawia się młodym ludziom, a nawet dzieciom. Jeśli osteochondroza nie jest leczona, mogą wystąpić poważne powikłania.
Leczenie osteochondrozy kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego odbywa się w klinikach, w których stosuje się metody zachowawcze, które pomagają pozbyć się bólu i zatrzymać postęp choroby bez operacji.
Osteochondroza może wystąpić w dowolnej części kręgosłupa: szyjnej, piersiowej, lędźwiowo-krzyżowej i kilku jednocześnie. Ale najczęściej wpływa na obszar lędźwiowo-krzyżowy. Dzieje się tak dlatego, że dolna część pleców jest najbardziej obciążona podczas wykonywania nawet prostych codziennych czynności: podnoszenia ciężkich przedmiotów, chodzenia, biegania, siedzenia. Kręgi lędźwiowe są największe, więc krążki międzykręgowe, które je oddzielają, są również największe. Odcinek lędźwiowy, obok odcinka szyjnego, jest najbardziej ruchomą częścią kręgosłupa. Fakt ten, w połączeniu z największym obciążeniem, czyni go ulubionym „celem" osteochondrozy.
Początkowo patologia dotyczy krążków międzykręgowych, które tracą elastyczność, stają się „suche" i zmniejszają się. Ich funkcja amortyzująca zostaje zakłócona, co powoduje, że kręgi zbliżają się do siebie. Wewnętrzna część krążka międzykręgowego, zwana jądrem miażdżystym, ze względu na swoją miękkość, zaczyna się wybrzuszać, wypychając znajdujący się wokół niej pierścień włóknisty. W ten sposób powstają wypukłości i przepukliny. Mogą uciskać więzadła podłużne kręgosłupa i korzenie nerwów rdzeniowych, powodując ból.
Powoduje
Dokładna przyczyna osteochondrozy nie jest znana. Jednak fakt, że choroba jest często diagnozowana u przedstawicieli określonych grup, sugeruje, że duży wpływ na rozwój choroby ma styl życia. Przede wszystkim dotyczy to osób charakteryzujących się brakiem aktywności fizycznej i pracą siedzącą. Pasywny tryb życia osłabia gorset mięśniowy i ogranicza ruchomość kręgosłupa. Z tego powodu mięśnie tracą zdolność utrzymywania kręgosłupa w prawidłowej fizjologicznej pozycji, co prowadzi do jego szybkiego zużycia.
Do głównych czynników ryzyka rozwoju osteochondrozy należą:
- częste podnoszenie ciężkich przedmiotów;
- nadwaga, otyłość;
- choroby endokrynologiczne, brak równowagi hormonalnej;
- złe odżywianie, niewystarczające spożycie witamin, białka i minerałów;
- obciążona dziedziczność;
- nadmierna aktywność fizyczna;
- urazy pleców;
- zaburzenia postawy;
- choroby zapalne stawów: zapalenie stawów, artroza;
- wrodzone anomalie kręgosłupa;
- płaskostopie;
- ciąża, szczególnie ciąża mnoga.
Objawy
Podstępność osteochondrozy polega na tym, że może ona przebiegać bezobjawowo przez wiele lat. Na początku jest to lekki ból i dyskomfort w dolnej części pleców, który mija samoistnie po krótkim odpoczynku. Zazwyczaj pacjenci nie zwracają uwagi na te objawy i nie konsultują się z lekarzem. Stopniowo jednak intensywność nieprzyjemnych wrażeń wzrasta i aby je złagodzić, potrzebny jest dłuższy odpoczynek lub zażycie środka przeciwbólowego.
Ból dolnej części pleców z osteochondrozą jest głównym objawem patologii. Jego charakter, nasilenie i lokalizacja mogą być bardzo różne – zależy to od tego, co dokładnie powoduje ból. Najczęściej pacjenci skarżą się na dokuczliwy ból, który nasila się podczas wysiłku fizycznego, długotrwałego stania w pozycji stacjonarnej, kichania i kaszlu. Czasami ból rozprzestrzenia się na nogę, kość krzyżową i pośladki. Nieprzyjemne doznania ustępują w pozycji leżącej. Często ostry i ostry ból jest przez pacjentów opisywany jako „strzał w plecy".
Inne częste skargi:
- sztywność i napięcie mięśni pleców;
- zaburzenia czucia w kończynach dolnych o różnym nasileniu, uczucie pełzającej „gęsiej skórki" na nogach;
- ograniczona ruchliwość kręgosłupa;
- zmiana chodu, bezwładność z powodu silnego bólu pleców lub nóg;
- osłabienie mięśni nóg;
- rachiocampsis;
- chrupanie w plecach podczas zginania lub skręcania;
- nietrzymanie moczu i stolca lub odwrotnie, zaparcia i zatrzymanie moczu.
Objawy osteochondrozy lędźwiowej u kobiet mogą uzupełniać niektóre choroby ginekologiczne i niepłodność, a u mężczyzn - niepłodność i zaburzenia erekcji.
Diagnostyka
Rozpoznanie osteochondrozy lędźwiowej rozpoczyna się od konsultacji z lekarzem. Dodatkowo przeprowadza się badania laboratoryjne i instrumentalne w celu oceny stanu kręgosłupa i całego ciała.
Podczas wstępnej konsultacji lekarz przeprowadza:
- Ankieta.Specjalista wyjaśnia dolegliwości, czas ich wystąpienia i obecność związku z czynnikami prowokującymi: aktywnością fizyczną, długotrwałą postawą statyczną, nagłym ruchem, hipotermią. Studiuje także dokumentację medyczną – opinie lekarskie i wyniki wcześniejszych badań.
- Kontrola. Lekarz bada skórę i kręgosłup pod kątem widocznych urazów, uszkodzeń i deformacji. Ocenia chód i symetrię kończyn.
- Palpacja. Podczas badania palpacyjnego kręgosłupa ujawnia się ból, obecność zagęszczeń lub deformacji.
- Badanie neurologiczne. Konsultacja z neurologiem koniecznie obejmuje ocenę siły mięśni kończyn, ich wrażliwości, a także symetrii odruchów ścięgnistych.
Następnie pacjent kierowany jest na bardziej szczegółowe badanie diagnostyczne. Aby ocenić stan organizmu, zaleca się badania laboratoryjne:
- ogólne i biochemiczne badanie krwi, w tym ocena wskaźników stanu zapalnego – OB i białka C-reaktywnego;
- ogólna analiza moczu.
Osteochondroza międzykręgowa odcinka lędźwiowego potwierdzana jest instrumentalnymi metodami diagnostycznymi:
- Rentgen w dwóch projekcjach. Zdjęcie RTG pozwala ocenić stan kości, wykryć nieprawidłowości w rozwoju kręgosłupa, wykryć powstałe osteofity i zmiany patologiczne w stawach.
- CT. Obraz CT warstwa po warstwie umożliwia bardziej szczegółowe badanie kręgosłupa. Uwidocznia kręgi, narośla kostne i inne istotne defekty. Tomografia komputerowa z dożylnym kontrastem pokazuje stan naczyń krwionośnych i krążenie krwi w tkankach.
- MRI. Preferowana metoda diagnostyczna, ponieważ pozwala szybko i bez promieniowania uzyskać dużą ilość dokładnych informacji. Obraz MRI pozwala na uwidocznienie stanu chrząstki, więzadeł, krążków międzykręgowych, korzeni nerwów rdzeniowych, rdzenia kręgowego i innych tkanek miękkich.
Z jakim lekarzem powinienem się skontaktować?
Diagnozę i leczenie osteochondrozy prowadzą lekarze kilku specjalności: neurolog, kręgowiec, traumatolog ortopeda. W zabiegach terapeutycznych bierze udział fizjoterapeuta, masażysta, akupunkturzysta i specjalista fizjoterapii. W klinikach pracują lekarze wszystkich tych specjalności. Wykwalifikowani specjaliści przeprowadzają kompleksowe badanie i przepisują skuteczne leczenie indywidualnie dla każdego pacjenta.
Ważne jest, aby nie samoleczyć, ale natychmiast zwrócić się o pomoc do specjalistów. Wiele osób nie wie, dlaczego osteochondroza lędźwiowa jest niebezpieczna i jak może wpływać na życie codzienne. Zignorowanie tej choroby może skutkować poważnymi i często nieodwracalnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Dlatego nie zwlekaj z wizytą u lekarza i zapisz się na konsultację w klinice już przy pierwszych oznakach choroby.
Leczenie
Co zrobić z osteochondrozą lędźwiową u mężczyzn i kobiet, może powiedzieć tylko wykwalifikowany lekarz. Samoleczenie jest bezwzględnie przeciwwskazane - może to pogorszyć przebieg choroby. Lekarz wybiera taktykę leczenia ściśle indywidualnie, biorąc pod uwagę cechy każdego pacjenta:
- wiek,
- etap osteochondrozy,
- aktualny stan zdrowia,
- obecność chorób współistniejących,
- okres ciąży i laktacji.
Metody leczenia osteochondrozy kręgosłupa lędźwiowego:
- Terapia lekowa.
Rodzaj leku, jego dawkowanie, częstotliwość i czas podawania ustala lekarz. W zależności od przypadku klinicznego przepisuje się:
- Niesteroidowe leki przeciwzapalne.Mają działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Są przepisywane z uwzględnieniem nasilenia bólu i współistniejących patologii, zwłaszcza z przewodu żołądkowo-jelitowego i układu sercowo-naczyniowego.
- Leki zwiotczające mięśnie.Wyeliminuj napięcie mięśni pleców i zmniejsz ból.
- Glukokortykosteroidy.Czasami stosowany w leczeniu silnego bólu i stanów zapalnych.
W przypadku silnego bólu można przepisać blokady leków. Zabieg polega na wstrzyknięciu środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych bezpośrednio w źródło bólu – w punkt położony obok uciśniętego nerwu. Pozwala to szybko złagodzić ból, poprawić ruchomość stawów kręgosłupa i ogólne samopoczucie pacjenta.
- Fizjoterapia.
Zabiegi fizjoterapeutyczne poprawiają samopoczucie, wzmacniają działanie przepisanych leków i przyspieszają regenerację tkanek. W przypadku osteochondrozy zaleca się:
- terapia falą uderzeniową,
- magnetoterapia,
- laseroterapia.
Aby osiągnąć maksymalne rezultaty terapeutyczne, konieczne jest poddanie się kuracji fizjoterapeutycznej składającej się z kilku zabiegów. Lekarz ustala indywidualnie czas trwania i częstotliwość zabiegów fizjoterapeutycznych.
- Masażoterapia.
Masaż wskazany jest poza okresem zaostrzenia. Wykonywany jest przez wykwalifikowanego masażystę, który dobiera taktykę oddziaływania na organizm, biorąc pod uwagę historię choroby. Możesz poczuć się lepiej po pierwszej sesji, ale aby uzyskać trwałe rezultaty, potrzeba kilku procedur. Jedną z głównych zalet masażu leczniczego jest jego dodatkowy wpływ na stan psycho-emocjonalny. Podczas masażu wydzielają się endorfiny – hormony przyjemności i radości.
- Akupunktura.
Istotą akupunktury jest to, że lekarz wprowadza specjalne, sterylne igły w określone punkty na ciele. Działają na punkty aktywne w projekcji zakończeń nerwowych prowadząc do źródła stanu zapalnego i bólu. Metoda pomaga złagodzić ból, rozluźnić mięśnie i poprawić ruchomość kręgosłupa.
- Wychowanie fizyczne terapeutyczne (fizykoterapia).
Terapia ruchowa jest wskazana w okresie remisji, czyli gdy nie występuje ostry ból. Ćwiczenia mają na celu rozciągnięcie i rozluźnienie mięśni kręgosłupa, wzmocnienie ich oraz zwiększenie ruchomości stawów kręgosłupa. Gimnastyka lecznicza poprawia krążenie krwi i pobudza metabolizm - poprawia to odżywienie tkanek.
Regularna i właściwa fizjoterapia, nawet w domu, zapobiega zaostrzeniu choroby i pojawieniu się napadu bólu. Nawet w okresach ostrego bólu leżenie w łóżku jest przeciwwskazane, konieczne jest poruszanie się.
Konsekwencje
Najczęstsze konsekwencje osteochondrozy lędźwiowej są spowodowane uformowaną przepukliną, która uciska korzenie nerwów rdzeniowych. W efekcie pojawiają się następujące objawy neurologiczne:
- niedowład lub porażenie kończyn dolnych, najczęściej stóp;
- drętwienie, uczucie pełzania w kończynach dolnych;
- zaburzenie układu moczowo-płciowego i jelit.
Duża przepuklina może uciskać rdzeń kręgowy, co nazywa się mielopatią dyskogenną. W tym przypadku rozwijają się uporczywe objawy neurologiczne, które czasami prowadzą do niepełnosprawności. Również wśród powikłań osteochondrozy warto wyróżnić spondylozę - jest to sztywność stawów między łukami kręgów. Choroba prowadzi do ostrego ograniczenia ruchów kręgosłupa.
Kolejnym nieprzyjemnym powikłaniem jest zespół przewlekłego bólu, który trwa ponad 12 tygodni i zaburza stan psycho-emocjonalny pacjenta.
Zapobieganie
Poniższe informacje pomogą zapobiec rozwojowi i postępowi osteochondrozy lędźwiowej:
- regularna aktywność fizyczna, gimnastyka;
- kontrola masy ciała;
- rozgrzewka co godzinę przy pracy siedzącej i długotrwałym przebywaniu w pozycji stacjonarnej;
- odpowiednie odżywianie;
- wizyta na basenie;
- zajęcia jogi i pilates;
- rzucenie palenia i nadużywania alkoholu;
- unikanie ciężkiej aktywności fizycznej, szczególnie podnoszenia ciężarów;
- minimalizowanie stresu.
Terminowa wizyta w klinice może zapobiec niebezpiecznym powikłaniom osteochondrozy. Przepisywanie terapii w początkowych stadiach choroby ma korzystne rokowanie na powrót do zdrowia. Wczesne leczenie zatrzymuje procesy zwyrodnieniowe, czyniąc życie pacjenta bezbolesnym i komfortowym.